Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 14 शास्त्रकाराः
- Go My Class
- Feb 14
- 5 min read
Updated: Apr 22
BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 14 शास्त्रकाराः
प्रश्न 1. ‘भारतवर्षे केषां महती परम्परा श्रूयते ?
(A) पुस्तकानाम्
(B) ग्रन्थानाम्
(C) शास्त्राणाम्
(D) स्वतंत्रग्रन्थकाराणाम्
उत्तर : (C) शास्त्राणाम्
प्रश्न 2. शास्त्राणि कस्य स्रोतः स्वरूपाणि सन्ति ?
(A) सांसारिकस्य
(B) ईश्वरस्य
(C) विद्यालयस्य
(D) समस्तज्ञानस्य
उत्तर : (D) समस्तज्ञानस्य
प्रश्न 3. ‘शास्त्रकाराः’ पाठे का शैली आसादिता वर्तते ?
(A) प्रश्न-शैली
(B) उत्तर-शैली
(C) प्रश्नोत्तर-शैली
(D) वार्तालाप-शैली
उत्तर : (C) प्रश्नोत्तर-शैली
प्रश्न 4. छात्राः कस्य अभिवादनं कुर्वन्ति ?
(A) शिक्षकस्य
(B) छात्रस्य
(C) बालकस्य
(D) नृपस्य
उत्तर : (A) शिक्षकस्य
प्रश्न 5. अधुना किम् अध्ययनविषयः कथ्यते ?
(A) शास्त्रम्
(B) ज्ञानम्
(C) अध्ययनम्
(D) वृक्षारोपणाम्
उत्तर : (C) अध्ययनम्
प्रश्न 6. शास्त्र केभ्यः कर्तव्यम् अकर्तव्यम् च बोधयति ?
(A) दानवेभ्यः
(B) मानवेभ्यः
(C) पशुभ्यः
(D) छात्रेभ्यः
उत्तर : (B) मानवेभ्यः
प्रश्न 7. कक्षायां कः प्रविशति ?
(A) शिक्षकः
(B) छात्रः
(C) प्राचार्यः
(D) लिपिकः
उत्तर : (A) शिक्षकः
प्रश्न 8. कस्य षट् अङ्गानि भवन्ति ?
(A) रामायणस्य
(B) महाभारतस्य
(C) पुराणस्य
(D) वेदस्य
उत्तर : (D) वेदस्य
प्रश्न 9. केन कृतं व्याकरणं प्रसिद्धम् ?
(A) व्यासेन
(B) पाणिनिना
(C) चाणक्येन
(D) आर्यभट्टेन
उत्तर : (B) पाणिनिना
प्रश्न 10. कैः सह छात्राणां परिचयः भविष्यति ?
(A) संस्कृतशास्त्रैः
(B) आँग्लशास्त्रैः
(C) भोजपुरीशास्त्रैः
(D) हिन्दीशास्त्रैः
उत्तर : (A) संस्कृतशास्त्रैः
हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर
प्रश्न 1. न्यायदर्शन के प्रवर्तक कौन हैं?
(A) कपिल
(B) गौतम
(C) कणाद
(D) पतञ्जलि
उत्तर : (B) गौतम
प्रश्न 2. ‘आर्यभट्टीयम्’ किसकी रचना है?
(A) पराशर की
(B) चरक की
(C) सुश्रुत की
(D) आर्यभट्ट की
उत्तर : (D) आर्यभट्ट की
प्रश्न 3. भारतवर्ष में किसकी महती परम्परा सुनी जाती है?
(A) पुस्तक
(B) ग्रंथ
(C) शास्त्र
(D) कोई नहीं
उत्तर : (C) शास्त्र
प्रश्न 4. वर्ग में कौन प्रवेश करता है?
(A) शिक्षक
(B) छात्र
(C) प्राचार्य
(D) लिपिक
उत्तर : (A) शिक्षक
प्रश्न 5. किसके छः अंग हैं?
(A) रामायण
(B) महाभारत
(C) पुराण
(D) वेद
उत्तर : (D) वेद
प्रश्न 6. छात्र किसका अभिवादन करते हैं ?
(A) शिक्षक
(B) बालक
(C) राजा
(D) छात्र
उत्तर : (A) शिक्षक
प्रश्न 7. शास्त्रकारा पाठ किस शैली में है?
(A) प्रश्न-शैली
(B) उत्तर-शैली
(C) प्रश्नोत्तर-शैली
(D) वार्तालाप शैली
उत्तर : (C) प्रश्नोत्तर-शैली
प्रश्न 8. किसका व्याकरण प्रसिद्ध है?
(A) व्यास
(B) पाणिनी
(C) चाणक्य
(D) आर्यभट्ट
उत्तर : (B) पाणिनी
प्रश्न 9. ज्ञान का शासक कौन होता है?
(A) शास्त्र
(B) विवेक
(C) ज्ञान
(D) धन
उत्तर : (A) शास्त्र
प्रश्न 10. मनुष्य को कर्तव्य और अकर्तव्य का बोध कौन कराता है?
(A) शास्त्र
(B) विवेक
(C) ज्ञान
(D) धन
उत्तर : (A) शास्त्र
प्रश्न 11. वेदांग कितने हैं?
(A) तीन
(B) छः
(C) पाँच
(D) चार
उत्तर : (B) छः
प्रश्न 12. उच्चारण क्रिया का कौन बोध कराता है?
(A) शिक्षा
(B) कल्प
(C) छंद
(D) ज्योतिष
उत्तर : (A) शिक्षा
प्रश्न 13. निरूक्त के रचयिता कौन हैं?
(A) व्यास
(B) पाणिनी
(C) चाणक्य
(D) यास्क
उत्तर : (D) यास्क
प्रश्न 14. छंद के रचयिता कौन है?
(A) व्यास
(B) पाणिनी
(C) पिङ्गल
(D) यास्क
उत्तर : (C) पिङ्गल
प्रश्न 15. ज्योतिष के रचयिता कौन हैं?
(A) व्यास
(B) पाणिनी
(C) लगधर
(D) यास्क
उत्तर : (C) लगधर
प्रश्न 16. कर्मकांड के रचनाकार कौन हैं?
(A) व्यास
(B) गौतम
(C) चाणक्य
(D) यास्क
उत्तर : (B) गौतम
प्रश्न 17. सांख्य दर्शन के संस्थापक कौन हैं?
(A) कपिल
(B) पतंजलि
(C) गौतम
(D) कणाद
उत्तर : (A) कपिल
प्रश्न 18. योग दर्शन के संस्थापक कौन हैं?
(A) कपिल
(B) पतंजलि
(C) गौतम
(D) कणाद
उत्तर : (B) पतंजलि
प्रश्न 19. वैशेषिक दर्शन के संस्थापक कौन हैं?
(A) कपिल
(B) पतंजलि
(C) गौतम
(D) कणाद
उत्तर : (D) कणाद
प्रश्न 20. मीमांसादर्शन के संस्थापक कौन हैं?
(A) कपिल
(B) पतंजलि
(C) गौतम
(D) जैमिनी
उत्तर : (D) जैमिनी
प्रश्न 21. वेदान्त दर्शन के संस्थापक कौन हैं?
(A) कपिल
(B) पतंजलि
(C) गौतम
(D) बदरायण
उत्तर : (D) बदरायण
प्रश्न 22. कृषि विज्ञान को किसने लिखा?
(A) कपिल
(B) पराशर
(C) गौतम
(D) बादरायण
उत्तर : (B) पराशर
प्रश्न 23. वृहत्संहिता के रचनाकार कौन हैं?
(A) कपिल
(B) पतंजलि
(C) आर्यभट्ट
(D) वराहमिहिर
उत्तर : (D) वराहमिहिर
प्रश्न 24. मनुष्यों को सांसवारिक विषयों की आसक्ति या विरक्ति का उपदेश देता है, उसे कहते हैं
(A) शास्त्र
(B) विवेक
(C) ज्ञान
(D) धन
उत्तर : (A) शास्त्र
प्रश्न 25.चरकसंहिता क्या है?
(A) आयुर्वेदशास्त्र
(B) धनर्वेदशास्त्र
(C) वास्तुशास्त्र
(D) गणितशास्त्र
उत्तर : (A) आयुर्वेदशास्त्र
संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर
प्रश्न 1. ‘सांख्यदर्शनस्य’ प्रवर्तकः कः आसीत्?
(A) कणादः
(B) कपिलः
(C) पराशरः
(D) चाणक्यः
उत्तर : (B) कपिलः
प्रश्न 2. वेदस्य कति अङ्गानि भवन्ति?
(A) पञ्च
(B) षट्
(C) सप्त
(D) अष्ट
उत्तर : (B) षट्
प्रश्न 3. शिक्षा का बोधयति?
(A) विज्ञानम्
(B) रचनाम्
(C) चिन्तनम्
(D) उच्चारणप्रक्रियाम्
उत्तर : (D) उच्चारणप्रक्रियाम्
प्रश्न 4. पाणिनिना कृतं किं प्रसिद्धम्?
(A) सिद्धांतम्
(B) न्यवहारम्
(C) साहित्यम्
(D) व्याकरणम्
उत्तर : (D) व्याकरणम्
प्रश्न 5. संस्कृतशास्त्रैः सह केषां परिचयो भविष्यति?
(A) शिक्षिकानाम्
(B) नृणाम्
(C) शिक्षकानाम्
(D) छात्राणाम्
उत्तर : (D) छात्राणाम्
प्रश्न 6. कपिलः कस्य दर्शनस्य प्रवर्तकः आसीत्?
(A) योगदर्शनस्य
(B) सांख्यदर्शनस्य
(C) न्यायदर्शनस्य
(D) भीमांसादर्शनस्य
उत्तर : (B) सांख्यदर्शनस्य
प्रश्न 7. शास्त्रस्य लक्षणं गुरूणा किं प्रोक्तम्?
(A) राज्यशासकम्
(B) शिक्षाशासकम्
(C) ज्ञानस्य शासकम्
(D) धर्मशासकम्
उत्तर : (C) ज्ञानस्य शासकम्
प्रश्न 8. वेदरूपं शास्त्रं किं भवति?
(A) नित्यम्
(B) अनित्यम्
(C) कृतकम्
(D) अकृतकम्
उत्तर : (A) नित्यम्
प्रश्न 9. निरूक्तस्य कार्यं किम्?
(A) अर्थबोधः
(B) ज्ञानबोधः
(C) वेदार्थबोधः
(D) धर्मार्थबोधः
उत्तर : (C) वेदार्थबोधः
प्रश्न 10. आर्यभट्टस्य ग्रनथः किं नाम्ना प्रसिद्धम्?
(A) चरकसंहिता
(B) सुश्रुतसंहिता
(C) खगोलविज्ञानम्
(D) आर्यभट्टीयम्
उत्तर : (D) आर्यभट्टीयम्
प्रश्न 11. बृहत्संहिताग्रन्थे का विषयाः समन्विताः?
(A) आयुर्वेदम्
(B) रसायन विज्ञानम्
(C) खगोलविज्ञानम्
(D) नाना विषयाः
उत्तर : (D) नाना विषयाः
प्रश्न 12. पराशरेण किं रचितम्?
(A) कृषिविज्ञानम्
(B) भूविज्ञानम्
(C) भौतिकविज्ञानम्
(D) रसायन विज्ञानम्
उत्तर : (A) कृषिविज्ञानम्
प्रश्न 13. जैमिनिना मीमांसादर्शनम् बादरायणेन च ….. प्रणीतम्। रिक्त स्थानं पूरयत।
(A) न्यायदर्शनम्
(B) सांख्यदर्शनम्
(C) वेदान्तदर्शनम्
(D) वैशेषिकदर्शनम्
उत्तर : (C) वेदान्तदर्शनम्
प्रश्न 14. प्राचीनस्य भारतस्य ………. सर्वथा समृद्धम्। रिक्त स्थानं पूरयत।
(A) जीवनम्
(B) गौरवम्
(C) ज्ञानम्
(D) मतम्
उत्तर : (B) गौरवम्
प्रश्न 15. ‘भारतवर्षे केषां महती परम्परा श्रूयते?
(A) पुस्तकानाम्
(B) ग्रन्थानाम्
(C) शास्त्राणाम्
(D) स्वतंत्रन्थकाराणाम्
उत्तर : (C) शास्त्राणाम्
प्रश्न 16. शास्त्राणि कस्य स्रोतःस्वरूपाणि सन्ति?
(A) सांसारिकस्य
(B) ईश्वरस्य
(C) विद्यालयस्य
(D) समस्तज्ञानस्य
उत्तर : (D) समस्तज्ञानस्य
प्रश्न 17. ‘शास्त्रकाराः’ पाठे का शैली आसादिता वर्तते?
(A) प्रश्न-शैली
(B) उत्तर-शैली
(C) प्रश्नोत्तर-शैली
(D) वार्तालाप-शैली
उत्तर : (C) प्रश्नोत्तर-शैली
प्रश्न 18. छात्रा कस्य अभिवादनं कुर्वन्ति?
(A) शिक्षकस्य
(B) छात्रस्य
(C) बालकस्य
(D) नृपस्य
उत्तर : (A) शिक्षकस्य
प्रश्न 19. अधुना किम् अध्ययनविषयः कथ्यते?
(A) शास्त्रम्
(B) ज्ञानम्
(C) अध्ययनम्
(D) वृक्षारोपणाम्
उत्तर : (C) अध्ययनम्
प्रश्न 20. शास्त्र केभ्यः कर्तव्यम् अकर्तव्यम् च बोधयति?
(A) दानवेभ्यः
(B) मानवेभ्यः
(C) प्राचार्यः
(D) छात्रेभ्यः
उत्तर : (B) मानवेभ्यः
प्रश्न 21. कक्षायां कः प्रविशति?
(A) शिक्षकः
(B) छात्रः
(C) प्राचार्यः
(D) लिपिकः
उत्तर : (A) शिक्षकः
प्रश्न 22. कस्य षट् अङ्गानि भवन्ति?
(A) रामायणस्य
(B) महाभारतस्य
(C) पुराणस्य
(D) वेदस्य
उत्तर : (D) वेदस्य
प्रश्न 23. केन कृतं व्याकरणं प्रसिद्धम्?
(A) व्यासेन
(B) पाणिनिना
(C) चाणक्येन
(D) आर्यभट्टेन
उत्तर : (B) पाणिनिना
Comments